از عصمت و شفاعت یک بانو تا پاسخگویی به سوالات و شبهات جامعه در سیره حضرت معصومه(س)

به گزارش روابط عمومی حوزه علمیه خواهران گلستان، اول ذیقعده 1439، مصادف با ولادت حضرت فاطمه معصومه(سلام الله علیها) است که مطابق پاره اي از مدارك، حضرت در روز اول ماه ذيقعده سال 173 هجري قمري، در مدينه چشم به جهان گشود.

حضرت معصومه(س) را "کریمه اهل بیت" می خوانند و مرقد مطهر آن حضرت در طول تاریخ پناهگاه درماندگان و مستمندان بوده و همه مردم نه تنها شیعیان بلکه حتی اهل سنت هم توجه و ارادت خاصی به ایشان داشته اند.

علم و دانش، عصمت، شفاعت گسترده، کرامات، ویژگی های والای اخلاقی و معنوی و فعالیت در عرصه های اجتماعی و سیاسی از ایشان شخصیتی منحصر به فرد ساخت. که امروزه، نه تنها بانوان بلکه حتی مردان، با الگوگیری از حضرت معصومه(س) می توانند در کسب معارف دینی اهل تلاش و کوشش بسیار باشند.

با توجه به فرارسیدن ولادت حضرت معصومه(س) «لیلا کابوسی» معاون فرهنگی حوزه علمیه خواهران گلستان در گفت ‌و گو با خبرگزاری کوثر از گلستان، با تبریک میلاد با سعادت حضرت فاطمه معصومه(س) و روز دختر به بررسی بخش هایی از ابعاد شخصیتی حضرت پرداخت.

* حضرت معصومه(ع) ملقب به "کریمه اهل بیت" هستند، در این باره توضیح بفرمائید؛

واژه "کریمه" چند معنا دارد. اولین معنایی که از واژه کریمه استفاده می شود "گران بها و گران قیمت و ارزشمند" است. معنای دیگر کریمه "اصالت خانوادگی" است و نیز به معنای "بخشندگی" است که در احسان و انفاق دریغ نمی کند.

حضرت معصومه(س) هر سه ویژگی و معنا را در خود دارا هستند و بحث عمده این است که به جهت آنکه حضرت واسطه برآورده شدن حاجت، توسل و استمداد نیازمندان بودند، این لقب بر ایشان اطلاق شده است. مرقد مطهر آن حضرت در طول تاریخ پناهگاه درماندگان و مستمندان بوده و همه مردم نه تنها شیعیان بلکه حتی اهل سنت هم توجه و ارادت خاصی به حضرت معصومه(س) داشته اند.

* به نظر شما علت اصلی جایگاه رفیع حضرت معصومه(س) چیست؟

حضرت معصومه(س) دارای ویژگی های منحصر به فردی بودند و از جهت شخصیت فردی و کمالات روحی در بین فرزاندان موسی بن جعفر بعد از برادرش علی بن موسی الرضا(ع) در والاترین مرتبه جای دارند، این در حالی است که امام کاظم(ع) حداقل 18 دختر دیگر داشت و فاطمه معصومه(س) در بین این بانوان مکرمه، سرآمد بودند.

همچنین، شفاعت گسترده، از مهمترین ویژگی های حضرت معصومه(س) است. با اینکه بالاترین جایگاه شفاعت متعلق به رسول گرامی اسلام(ص) است اما دو تن از بانوان خاندان رسول اکرم(ص) شفاعت گستره ای دارند که بسیار وسیع و جهان شمول است و می تواند همه اهالی محشر را فراگیرد و آن بزرگواران حضرت زهرا و حضرت فاطمه معصومه(سلام الله علیهما) هستند.

طبق احادیث منقول از شیعه و سنی، در مورد شفاعت گسترده حضرت زهرا(س) هیچ شکی نیست اما در مورد حضرت معصومه از جهت گستردگی شفاعت هیچ فردی حداقل هیچ بانویی به حضرت معصومه(س) نمی رسد که امام صادق(ع) می فرمایند: «با شفاعت او همه شیعیان وارد بهشت می شوند».

ویژگی های دیگر حضرت مثل؛ عصمت، محدثه بودن و دارابودن زیارتنامه مخصوص و مانند اینها، باعث شد که ایشان از دیگر امامزادگان و برادران و خواهران پیشی بگیرد. همان طور که امام رضا(ع) در فقره ای از زیارت نامه آن حضرت می فرماید: «فان لک شأنا من الشأن» به این معنا که حضرت در محضر الهی دارای شأن و منزلت وصف ناپذیری است که درک آن بر اهل زمین قابل تصور نیست و تنها خداوند، پیامبر(ص) و اوصیاء طاهرینشان بر آن واقف هستند. همچنین کرامات حضرت موجب شده که مزار ایشان محل رجوع علما، بزرگان و مراجع قرار گیرد و بر زیارت ایشان تاکید نمایند.

همچنین عظمت مقام و شأن علمی ایشان یکی دیگر از دلایل رفعت جایگاه این بانو می باشد؛ زمانی که امام موسی کاظم(ع) در سفر بودند، حضرت معصومه(س) پاسخ سوالات شرعی و علمی شیعیان را بیان می کردند که حاکی از عظمت علمی آن بانو است.

* یکی از ویژگی های شاخص حضرت معصومه(س) را ولایتمداری می نامند؛ در این مورد بیشتر توضیح دهید؟

رهبر معظم انقلاب در شان حضرت معصومه(س) می فرمایند: «این دختر جوان تربیت شده ی دامان اهل بیت (علیه السلام)، با پاشیدن بذر معرفت و ولایت در میان مردم، موجب شد که قم ، پایگاهی بشود که انوار علم و معارف اهل بیت را به سراسر دنیای اسلام منتقل کند».

حضرت، حقیقتا مدافع حریم امامت و ولایت بوده و با بصیرت والای خویش در این راستا از جان و دل مایه گذاشتند. مهم‌ترین درسی که می‌توانیم از حضرت معصومه(س) بگیریم ولایتمداری است؛ پس ازآمدن امام رضا(ع) به ایران، با وجود این که آمدن از مدینه به مرو سخت بود، اما حضرت معصومه(س) به دنبال ولی زمان خود حرکت کردند و امروز باید از این کار ایشان درس بگیریم و برای ولایت تا پای جان حرکت کنیم.

* در مورد دلیل حرکت حضرت معصومه(س) از مدینه توضیح دهید؟

بر اساس برخی گزارشات، علت سفر حضرت معصومه(س) به ایران جهت دیدار با برادر خود بوده است چون حضرت بعد از شهادت پدر بزرگوارشان، علاقه و محبت و وابستگی خاصی به برادر خود امام رضا(ع) داشتند و از محضر علمی و معنوی آن حضرت بهره می بردند، لذا تصمیم گرفت برای زیارت برادرش از مدینه به مقصد خراسان حرکت کند و در سال 201 ه وارد ایران شدند.

همچنین، در برخی کتب تاریخی طبق نقلی دیگر، امام رضا(ع) بعد از ورود خود به خراسان نامه ای خطاب به خواهرشان مرقوم فرمود و آن را توسط یکی از غلامانش به مدینه ارسال کرد.

برخی محققان ذکر می کنند که پس از آمدن علی بن موسی الرضا(ع) به ایران گروهایی از سادات راهی ایران شدند. تسامح مامون در مقابل سخت گیری پدرش نسبت به سادات، در رشد و سربلندی علویان تاثیر بسزایی داشت و آمدن حضرت معصومه(ع) به ایران از جمله مهاجرت هایی بود که در رابطه با آمدن امام رضا(ع) به ایران صورت گرفت. اکثر منابع علت سفر حضرت معصومه را زیارت برادرش ذکر کردند.

* بانوان امروز چگونه می توانند از ایشان الگو بگیرند؟

الگوهای تام، عاملان تسهیل کننده ای هستند که خداوند در مسیر انسان برای انتخاب های درست قرار داده و یکی از راه هایِ در مسیر درست ماندن، استفاده از الگو است.

از سوی دیگر، اصول، هیچگاه قابل تغییر نیست و در طول زمان دچار تغییر و تحول نمی شود. اموری مانند: حیا، عفاف و ... . لذا حضرات معصومین، همواره به عنوان الگو هایی تام و ثابت در اصول اخلاقی و متعالی انسانیت به سوی کمال می باشند. در این راستا، حضرت معصومه(س) یک الگوی تمام هستند که در اموری همچون عفاف، حیا، حرکت اجتماعی، ایمان و امور دیگر به درجه ای از کمال رسیدند که در دوره خود، امین و مورد اعتماد امام قرار گرفتند.

در زیارتنامه حضرت معصومه(س) آمده است؛ «سلام بر بانویی که امین و حجت امامش بود»؛ یعنی ایشان به مقامی رسید که مورد اعتماد امام زمانش قرار گرفت و حجت زمین شد.

ایشان همچنین در کسب علم و دانش بسیار کوشا بودند و به جایگاه علمی بزرگی دست یافته بودند که نه تنها بانوان بلکه حتی مردان، با الگوگیری از حضرت معصومه(س) می توانند در کسب معارف دینی اهل تلاش و کوشش بسیار باشند.